این سازمان هم‌اکنون با ده عضو، حدود ۳۳۰ میلیون تن جمعیت و ۸٬۶۲۰٬۶۹۷ کیلومتر مربع وسعت کشورها، امکانات نفت، گاز و صنعت در اختیار دارد. موقعیت استراتژیک و ممتاز این منطقه به عنوان نقطه تلاقی سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا؛ منابع غنی زیرزمینی، اتصال به آب های بین المللی از امتیازات این سازمان محسوب می شود.
طبق اساسنامه این سازمان، اکو برای بهبود شرایط توسعه اقتصادی پایدار کشورهای عضو تلاش می‌کند و برای حذف تدریجی موانع تجاری در این منطقه فعالیت دارد. از دیگر اهداف اکو، تهیه برنامه مشترک برای توسعه منابع انسانی در این ده کشور است. این سازمان هم‌چنین برای تسریع برنامه توسعه حمل و نقل و ارتباطات فعالیت می‌کند. زبان رسمی اکو انگلیسی است و مقر اصلی آن، شهر تهران در ایران است و دبیرکل آن تا سال 2020 نیز ایران می باشد که هم اکنون دکتر سلیمان پور این مسئولیت را برعهده دارند.
منطقه اکو از دورنمای روشن تجاری برخوردار است. علیرغم ترکیب جمعیتی جوان آن، اکو در قالب یک سازمان موفق و خوش آتیه منطقه ای توسعه یافته است. جایگاه بین المللی آن رشدی فزاینده دارد. با وجود این، سازمان با چالشهایی در خصوص اهداف خود روبرو است. از همه مهمتر، منطقه فاقد زیر ساختار و نهادهای مناسبی است که سازمان بتواند اهداف توسعه ای خود را دنبال و از منابع موجود منطقه ای حداکثر استفاده را نماید.
بیش از 12 سال است که کشورهای عضو جهت تسریع در توسعه منطقه ای از طریق تلاشهای مشترک خود همکاری می نمایند. در کنار پیوندهای نزدیک فرهنگی و تاریخی مشترک، کشورهای عضو توانسته اند تا از روابط موجود زیر ساختاری و تجاری امیدهای خود را به واقعیتهای ملموسی تبدیل نمایند. اکو مبادرت به تعریف چندین پروژه بر اساس طرحهای اولویت دار مبتنی بر همکاری نموده، که عبارتند از : انرژی، تجارت، حملونقل، کشاورزی و کنترل مواد مخدر.
فعالیتها:
فعالیتهای اکو از طریق مدیران تحت نظارت دبیر کل و معاونین وی صورت می پذیرد، بدین ترتیب که طرحها و برنامه هایی را که دارای منافع متقابل در حوزه های زیر را داشته باشد مد نظر قرار می دهند:
- تجارت و سرمایه گذاری
- حمل و نقل و مخابرات
- انرژی، مواد معدنی و محیط زیست
- کشاورزی، صنعت و توریسم
- منابع انسانی، توسعه پایدار
- پروژه، آمار و پژوهش اقتصادی
- روابط بین الملل
اهداف کشورهای عضو اکو:
- توسعه اقتصادی پایدار کشورهای عضو
- حذف تدریجی موانع تجاری و پیشبرد تجارت بین منطقه ای
- نقش بزرگتر منطقه اکو در رشد تجارت جهانی ، همگرایی تدریجی اقتصاد کشورهای عضو با اقتصاد جهانی
- توسعه حمل و نقل و پیوند زیربنای ارتباطی کشورهای عضو با یکدیگر و جهان خارج
- آزاد سازی اقتصادی و خصوصی سازی
- بسیج و بهره برداری از منابع مادی منطقه اکو
- استفاده موثر از پتانسیلهای کشاورزی و صنعتی منطقه اکو
- همکاری منطقه ای جهت کنترل مواد مخدر و حمایت اکولوژیکی و زیست محیطی و تقویت پیوندهای تاریخی و فرهنگی میان مردم منطقه
- همکاری سودمند متقابل با سازمانهای منطقه ای و بین المللی.
مسائل استراتژیک حوزه تجارت کشورهای عضو اکو:
بر اساس بررسی های صورت گرفته در کشورهای عضو اکو، مشکلات مختلفی بر سر راه افزایش تجارت درون منطقه ای اکو وجود دارد:
- موانع تعرفه ای و غیر تعرفه ای
- شبکه توزیع و لجستیک
- هزینه بالای حمل و نقل
- رقابت در صادرات
- عدم انسجام در فعالیت های تجاری با توجه به ظرفیت های مشترک و موجود
- تضاد بین منافع ساختاری اکو با سایر معاهده های بین المللی
سیاست اکو، افزایش مشارکت بخش خصوصی در طرح های منطقه ای است که از طریق اتاق بازرگانی اکو پیگیری می شود.